Een grijskaart gebruik je om de witbalans van je opname in te stellen. Vroeger, in analoge tijden, gebruikte je vooral een (grote) grijskaart om de hoeveelheid licht te meten; die kaarten waren 18% grijs, dat is een gemiddelde waar je lichtmeter goed mee overweg kon. Tegenwoordig gebruiken we kleine grijskaartjes om de witbalans in te stellen: het gaat dan niet om de hoeveelheid maar om de kleur van het licht. Het kaartje is een neutraal grijs referentiepunt. Hoe je een grijskaartje moet gebruiken is op internet alom te vinden, zoek bijvoorbeeld op YouTube op de trefwoorden 'grijskaart gebruiken' of 'witbalans'. Mijn ervaring is, dat het hanteren van een grijskaartje in Lightroom een goed uitgangspunt biedt, maar dat je vervolgens op smaak moet bijregelen. Het neutrale grijskaartje is met andere woorden niet heilig.
Voor een voorgenomen schilderklus bracht ik een bezoek aan de Gamma. Mijn oog viel daar op de verfstaaltjes. Voor de verfklus heb ik er enkele meegenomen. Voor de fotografie trouwens ook.
Het is onder het kunstlicht van de winkel niet goed te taxeren, maar er kwamen enkele series in de buurt van neutraal grijs, en dat heb ik met een scan nader uitgezocht. Ik heb dat gedaan door enkele kaartjes van de kleurseries GN114, GN 116 en GN 118 in enkele grijstinten naast elkaar te leggen, tezamen met twee 'officiële' kaartjes van FocusFX (die leverancier kan ik op internet overigens niet meer vinden) en het setje van Micnova, geleverd door Foto Konijnenberg. Ze staan in de linker kolom.
Bij het scannen heb ik de drie kaartjes van Micnova als uitgangspunt genomen voor zwartpunt, neutraal grijspunt en witpunt, dat zijn respectievelijk de nummers 1, 2 en 3 in de opname hieronder.
Vervolgens heb ik in Photoshop Elements (PSE) met het pipetje gemeten wat de grijswaarden van de verschillende stalen waren. De monstergrootte was 5x5 pixels om toevalligheden zo veel mogelijk uit te sluiten.
In iedere staal heb ik de (in PSE) gemeten RGB-waarden genoteerd in blauw.
De drie 'neutraalste' staaltjes heb ik geïdentificeerd door te kijken welke RGB-waarden het dichtst bij elkaar lagen.
Echte spatzuivere conclusies kun je niet trekken, want ik vertrouw mijn scanner best, maar of die nou zo geijkt is... De twee 'officiële' kaartjes verschillen van elkaar, dat was op het oog al te zien. FocusFX is warmer dan de Micnova. Welke de juiste is, is niet te zeggen, want je kunt natuurlijk ook scannen met de FocusFX als neutraal uitgangspunt. Dan wordt de Micnova 'te koel'. Is de een te koel of de ander te warm??
Ik ga voor deze test uit van de Micnova. De kaartjes GN118-12 (Gamma noemt die "Trouwen") en GN116-01 ("Kaviaar") van komen het dichtst bij neutraal.
Ik sluit niet uit dat er een ander kaartje in de GN118-serie is dat ook neutraal genoemd kan worden, en dat iets donkerder is. Ik wil echter niet met bossen staaltjes de winkel uit lopen ;-)
Conclusie: GN118-12 "Trouwen" is een goed uitgangspunt voor het kleurneutraal stellen van je opnamen.
GN116-01 "Kaviaar" is misschien bruikbaar in zeer lichte omstandigheden.
Met dank aan Gamma.
Overigens is het Micnova kaartsetje niet te versmaden, dat biedt voor weinig geld net iets meer informatie. Uit dit eenvoudige testje blijkt bijvoorbeeld al, dat het zwarte kaartje veel donkerder/zwarter is dan de Gamma-staaltjes. Dus als je ook belangstelling hebt voor wit- en zwartpunt....
