Dutch Identity, Nederlandse portretfotografie

25 februari 2016
Ik bezocht de tentoonstelling Dutch Identity in het Museum De Fundatie in Zwolle. Een bekentenis is wel op zijn plaats; Nederlandse fotografie heeft tot nu toe te weinig mijn belangstelling gehad. Ik vermoed dat het aloude adagium 'Wat je ver haalt is lekker ' hier een rol speelt. Fotoboeken van Nederlandse fotografen zijn schaars in mijn bibliotheek, ik kom niet veel verder dan een enkele Eva Besnyö en een tweetal Erwin Olaf's. Tijd dus, om me te laten verrassen door vaderlandse portretfotografie.
De onderstaande indruk doet bijna per definitie onrecht aan de expositie, ik toon de opstelling van slechts enkele fotografen. Jawel - Dumas, Van de Puttelaar en Corbijn zijn er wel degelijk: in totaal 24 exposanten die dit tot een rijke tentoonstelling maken.

Lineke Deunk laat kinderen zien, op een leeftijd dat de vorming nog in volle gang is. In het midden een woud waar geen mens te zien is: de leefomgeving van geportretteerden maakt onderdeel uit van het portret - in ruime zin.

Lineke Deunk. Ik zoom even in op een portret dat me bijzonder opviel (vergelijk de vorige foto). Een meisje is gefotografeerd, bijna als bijproduct van een fotosessie die aanvankelijk haar broertje als onderwerp had. Het meisje was totaal ontspannen  en ving het oog van de fotografe. Deze foto blinkt uit door zijn eenvoud en door het formaat: size matters...

Rineke Dijkstra toont familieportretten met een nogal formele opstelling in een doorgaans rijk aandoende omgeving.

Cuny Janssen laat kinderen zien; ook hier een aantal omgevingsbeelden die bijdragen aan de indruk die je van hun jonge leven krijgt. De fotografe kiest er voor, de omgeving waarin ze opgroeien nadrukkelijk als context bij de portretten mee te geven.

Danielle van Ark laat geen protretten zien in de traditionele zin van het woord: hier oude, doorleefde vrouwenhanden met hun sierraden. De tijdelijkheid van het leven tegenover de 'eeuwigheid' van de edelstenen en juwelen.

Désirée Dolron maakt donkere beelden, strak gestileerde zwarte omgevingen met daarin als lichte vlek een portret. De gezichtsuitdrukkingen doen enigszins denken aan de serie Grief van Olaf. Indrukwekkend en een beetje duister, beklemmend werk.

Joost van den Broek en Vincent Mentzel, gebroederlijk naast elkaar. Van den Broek toont de portretten van Campert en Corbijn en enkele nieuwsmomenten; Mentzel opnamen van BNers en beelden uit zijn journalistieke werk, we zien onder meer Wiegel en Van Agt.

Erwin Olaf toont werk uit de serie Waiting, een foto van het National Ballet Corps 1 en de bekende opname van prinses Máxima ter gelegenheid van haar veertigste verjaardag.

Martine Stig laat gesluierde vrouwen Sisters zien, en stellen na de sex After. Ernst Coppejans toont homosexuele mannen uit West Afrika die met het publiceren van hun portret hun leven op het spel zetten. 

Nederlandse Portretfotografie NU, Dutch Identity. Uitgeverij Waanders & De Kunst, Museum De Fundatie.
De catalogus van de tentoonstelling is in de museumwinkel te koop voor €29,50. Het boek is zeer de moeite waard, niet alleen door de kwaliteit van het drukwerk maar ook door de verhalen. Cathinka Huizing en Harriët Stoop-De Meester geven een kort historisch overzicht en houden met bijna alle 'hangende' fotografen een interview; Rineke Dijkstra ontbreekt vreemd genoeg. Er is van ieder een biografie en een beschrijving van hun favorieten en fotografische helden. Zo ontstaat een mooi overzicht van de expositie en van het werk van de fotografen, die een interessante inkijk geven in hun fotografie en hun motivaties. Zeer aanbevolen.

Conclusie

Een mooie tentoonstelling die ik van harte aanbeveel. Als je nog niet geweest bent: ga alsnog, de portetten hangen tot en met 17 april 2016. Er hangt werk dat je zult herkennen van eerdere tentoonstellingen,  zoals dat van Corbijn of Van de Puttelaar. Ook in die gevallen is de herkenning een feest en zijn de foto's indrukwekkend.
Deze tentoonstelling was redelijk druk bezocht. Het was tot ±13 uur niet zo overmatig druk dat het kijken werd gehinderd. Ik was er op een donderdag medio februari. Advies: ga vroeg, het museum opent om 11 uur (open dinsdag tot en met zondag). De catering is eenvoudig, maar het museum staat in de binnenstad.... Fotograferen is toegestaan.

In De Fundatie hangt ook een expositie van Ans Markus 'Als ik jou was' en een tentoonstelling over de heilstaatvisioenen uit de Sovjetunie vlak voor de Tweede Wereldoorlog: 'Rood!'. Dat zal aan de drukte hebben bijgedragen. Zoals gebruikelijk is hier sprake van een hoofd-act en twee voorprogramma's. De twee laatstgenoemde exposities vallen weg tegenover de portretten. Liefhebbers die voor Ans Markus komen, zullen de omgekeerde ervaring hebben... Bij Markus viel wel op, dat er véél hing, ook de in mijn ogen mindere,  grove schetsen. Geef mij maar het ook aanwezige nauwkeurige, fotorealistische (!) werk van deze schilderes...

Terzijde:

Mijn oog viel op de proza waarmee werd aangeduid op welk materiaal de foto's waren gedrukt...

  • Dye diffusion Tranfer Print, Polaroid
  • Pigment print
  • Giclée print
  • Inkjetprint op archiefpapier
  • Lambda print
  • Silver gelatine print
  • C-print op diasec
  • Inkjetprint op Baryta Hahnemühle
  • C-print geplakt op aluminium
  • Fine-art print op vibrant poline satin op dibond
  • Digitale print op aluminium
  • Fuji Crystal Archive Perspex / Dibond
  • Lambda C-print

En dan heb ik ze niet eens allemaal gehad....