index.html

Hartmann, Van Denderen en Foglia

Op donderdag 22 februari 2018 bezochten enkele leden van de Fotofilosofen tentoonstellingen in Huis Marseille en Foam.

  • Eddo Hartmann / Setting the Stage: Pyongyang, North Korea, Part 2 (afgelopen op 4 maart)
  • Ad van Denderen / Jerusalem Stone (afgelopen op 4 maart)
  • Lucas Foglia / Human Nature (nog tot 15 april). 

Zoals gebruikelijk waren er nog 'bijkomende' tentoonstellingen, maar die bespreek ik hier niet.

Ad van Denderen / Jerusalem Stone (Huis Marseille)

▲ Ad van Denderen toont het dagelijks leven in Israël en de Palestijnse gebieden. In deze expositie komen we zwart-wit-opnamen tegen, zoals die van de opleiding van Palestijnse politiemensen, in reportagestijl. Meer recent hanteert Van Denderen kleur, in een wat meer afstandelijke en observerende stijl van fotograferen. We zien fraaie opnamen van nieuw gebouwde dorpen, prachtige architectuuropnamen en stadslandschappen.
 
▲ Bij oppervlakkige beschouwing, en zonder de bijschriften te lezen, bekruipt je het gevoel dat Baladia een stoffig stadje in aanbouw is. "City Hall' lezen we op een merkwaardig kaal gebouw, en stervormige kozijnen zien er ook wat vreemd uit. Het blijkt een militair oefendorp te zijn, om de vaardigheid van het Israëlisch leger te bevorderen om zo efficiënt mogelijk Palestijnse dorpen in te nemen. ▼
 
▲ De steen uit de titel van de expositie is metafoor voor bouwen, beschermen en bekogelen. In alle exposities die we vandaag bezoeken, verhult overweldigende schoonheid een onderliggende kwaadaardige laag.
Dit is mooie fotografie, een bezoek meer dan waard.
 

Eddo Hartmann / Setting the Stage: Pyongyang, North Korea, Part 2 (Huis Marseille)

▲ Mooie, esthetische beelden van het in de Koreaanse oorlog geheel verwoeste, en daarna weer opgebouwde Pyongyang. De meeste opnamen zijn gemaakt bij bedekte hemel; het vrijwel ontbreken van mensen verhoogt de vervreemding die van deze fotografie uitgaat.
 
▲ Een huisvrouw, een bewaker bij een bloemententoonstelling en een schietinstructeur poseren onder het toeziend oog van de begeleider van de fotograaf, strak in het pak en geheel voldoend aan het communistische ideaalbeeld dat de staat wil tonen.
▲ In een zaal worden video-opnamen van Hartmann getoond. Het kunstmatige leven van de Noord-Koreanen, de alomtegenwoordige partij, het niet aflatende propaganda-lawaai uit de luidsprekers... enkele zalen verder hangt nog het ingeblikte "Geliefde Generaal, Waar Bent U?" in je oren, de klaagzang over de overleden leider Kim Il-Sung...
Je vraagt je af wat die mensen zóu overkomen als ze opeens werden losgelaten in een westerse omgeving.
 
▲ Three Revolutions Rocket, Pyongyang, North Korea, 2017 (vergroot detail). Dit was één van de foto's waarin me opviel dat de afdrukken artefacten en waterverfeffecten bevatten. De ogen zijn scherp, maar de huid is wat vervaagd tot een wassen-beelden-uiterlijk. Ook bij groenstructuren in de - overigens prachtige - opnamen van de megalomane nieuwbouw van Pyongyang waren dergelijke effecten te zien. De fotograaf werkt met digitaal middenformaat, dus het is vreemd dat de verhouding tussen fysieke afmetingen van de print en beschikbare pixels kennelijk toch te ver wordt opgerekt. De afbeelding hierboven dient slechts ter illustratie/identificatie; ik realiseer me dat hij de werkelijkheid niet 100% correct kán weergeven.
▲ Hartmann heeft werkelijk briljante 360-graden films gemaakt. Zet een hoofdtelefoon op en kijk door de 3D-bril - Amsterdam is opeens vér weg. Je wordt instantaan ondergedompeld in de Noord-Koreaanse ondergrondse: de roltrappen transporteren passagiers, die je vreemd aankijken als ze langslopen, de deuren van de metro gaan dicht en mensen kijken verveeld en licht gegeneerd naar jou. Kijk rond en verbaas je... Zoek je voeten: die zijn er niet en je dreigt meteen je evenwicht te verliezen.
Een zeer krachtige voorstelling...!
Op de achtergrond de foto Escalator guard Pyongyang Metro 2016
▲ Pas bij het bewerken van deze foto bedacht ik dat er in het tuinhuis van Huis Marseille óók foto's hingen. Gemist.
 
▲ even de knop omzetten, we gaan naar Foam...▼

Lucas Foglia, Human Nature (FOAM)

▲ De Amerikaanse fotograaf Lucas Foglia (1983, VS) maakte in Human Nature een aantal verhalen over de niet altijd even gelukkige relatie tussen natuur en mens. We zien stedelijke omgevingen met prachtig groen, volkomen verdorde vlakten met dode palmbomen en de mensen die er moeten zien te overleven, en wetenschappers die worstelen om de veranderingen in de wereld te doorgronden. De schoonheid van alle foto's is bedrieglijk want ze gaan net zo goed over de pracht van de (al dan niet gemaakte) natuur, als over de teloorgang er van, door menselijk toedoen.
De kwaliteit van de afdrukken is fenomenaal, dit is puur genieten.
 
▲ Hierboven een wand met verdere uitleg, of context zo je wilt, die heel slim is gemaakt en die een aantrekkelijke manier vormt om het verhaal bij de fotografie tot je te nemen. Enkele foto's die elders in de expositie worden getoond, zijn hier kleiner gepresenteerd, omringd door gerelateerde beelden en een bescheiden tekst.
 

Jacob Riis, The Other Half (FOAM)

▲ Nog tot 15 april: Jacob Riis.
 

Observaties

  • Drie prachtige exposities.

  • Eerlijk gezegd is het afstruinen van zowel Huis Marseille als Foam, met tenminste vier grote tentoonstellingen, een hele opgave. Neem de tijd, ook bijvoorbeeld voor een lunch.

  • De restauratieve voorzieningen in Huis Marseille zijn beperkt tot afwezig. Plan je koffie en lunch, als je beide locaties bezoekt, daarom zorgvuldig (in Foam, bijvoorbeeld, of een gelegenheid tussen beide musea).

  • Vergeet niet het tuinhuis van Huis Marseille.

  • In Foam ontdekte ik nog maar één bordje dat het fotograferen moet tegengaan. De rode rand was er al af. Nu de rest nog.
  • Als bezoeker/consument van professioneel gemaakte exposities let ik op presentatie, verlichting en afdrukken. Hoe zijn de werken ingelijst en uitgelicht, hoe zien de afdrukken er uit? Wat valt er te leren? Op deze dag kwam ik opvallende verschillen in afdrukkwaliteit tegen (of was het de nabewerking?). Van prints van Hartmann die niet allemaal 100% in orde waren, tot de sublieme afdrukken van Foglia. Per saldo een feestje, ook bij Hartmann, want de opnamen waren adembenemend mooi, al moet je er niet te dicht bij willen komen.